sobota, 29 sierpnia 2009

Architektura: Ha-ha


Ha-ha to rodzaj rowu połączonego z murem, popularny w angielskich posiadłościach na przełomie 18 i 19 wieku. Powyżej widać, jak zbudowane jest ha-ha: od strony posiadłości teren stopniowo opada, tworząc rów, na dole którego wybudowany jest mur. Mur zbudowany jest tak, by znajdować się na jednym poziomie z poziomem terenu. W ten sposób tworzył barierę, jednocześnie nie zakłócając arystokracji pięknego widoku na całe włości.

Najczęstszym zastosowaniem ha-ha było oddzielenie części mieszkalnej i ogrodów od ziemi uprawnych i pastwisk należących do posiadłości. Stworzona bariera była nie tylko natury architektonicznej - służba i pasterze znajdowali się po drugiej stronie, bez pięknego widoku i bez możliwości przedostania się na drugą stronę. Służba pracująca w domu często dostawała polecenie by z jednego końca posiadłości na drugi przemieszczać się rowem ha-ha, by nie zakłócać wspaniałej kompozycji krajobrazowej, gdyby ktoś z arystokratów zdecydował się akurat spojrzeć w tamtą stronę.

Skąd taka nazwa? Najprawdopodobniej od zaskoczonego wykrzyknienia (widać w XVII wieku zaskoczona osoba wołała haha!), jakie wydobywali z siebie wszyscy, którzy znienacka wpadali na mur, do ostatniej chwili niewidoczny. Inne teorie dotyczące pochodzenia nazwy: służba przemieszczająca się ha-ha z daleka mogła wyglądać jak same głowy płynące nad ziemią, co bardzo bawiło właścicieli ziem, śmiali się więc oni dźwięcznie: ha ha! Trzecia teoria: kiedy zabłąkany pijak po drugiej stronie muru nie spostrzegł się w porę i wpadł prosto do rowu, jego kamraci pokazywali go palcem i śmiali się do rozpuku.

Przykład ha-ha w zamku Chirk, w Walii północnej.

Artykuł w angielskiej wikipedii
Artykuł na bbc.co.uk (j. ang.)
Artykuł o zamku Kilronan ze wzmianką o ha-ha (j. ang.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz