wtorek, 31 maja 2011

Języki : Maltański

PAESAGG 2

il-lejl imtedd minn tulu fuq l-eghlieqi
u maqbudin mill-gwienah
l-aghsafar xaffru d-dlam ighajtu
mill-ingassa tal-wajar

minn gos-sigra tal-bajtar
tliet nisa hafjin
hargu jirfsu l-lejl

l-aghsafar xtaqu li kienu nisa
in-nisa xtaqu l-gwienah

taht is-sigra tal-bajtar
seba' subien mongoli
missew is-suf ta' bejn saqajhom
u bkew biex ommhom tahsilhom

donnhom l-aghsafar biss jipprotestaw

Pięknie i bardzo egzotycznie wyglądający, i "do niczego niepodobny" język maltański jest interesującą mieszaniną, na którą składają się w równych częściach wpływy romańskie i arabskie, oraz w mniejszym stopniu angielskie.

Wyspa Malta, wpierw została podbita przez arabów około 870 roku i rządzona przez nich przez ponad 200 lat. Arabowie ci, którzy juz wówczas od ponad 100 lat okupowali sycylię, przynieśli na wyspę język sycylijsko-arabski, który w międzyczasie wytworzył się na włoskiej wyspie.

Na Sycylii ów język już zaginął, jednak na Malcie rozwijał się w najlepsze. Obecnie jest jedynym semickim językiem (do rodziny tej zalicza się hebrajski i arabski), zapisywanym łacińskim alfabetem.

Arabskiego pochodzenia jest większość słów, oraz mocno uproszczona gramatyka, z kolei składnia ma więcej wspólnego z językiem włoskim i angielskim.

Również z arabskiego pochodzi zjawisko spółgłosek "słonecznych" i "księżycowych", czyli zjawiska, w którym przedimek "il" zyskuje spółgłoskę z określanego przezeń słowa, jeśli należy ona do "słonecznych", czyli:

Ċ iċ-ċikkulata (the chocolate)
D id-dar (the house)
N in-nar (the fire)
R ir-razzett (the farm)
S is-serrieq (the saw)
T it-tifel (the boy)
X ix-xemx (the sun)
Ż iż-żarbun (the shoe)
Z iz-zalzett (the sausage)

W innych wypadkach, jest to "il", chyba że graniczy z samogłoską, wtedy pozostaje tylko "l" - to z kolei przypomina nam język włoski.

W alfabecie widzimy dobrze nam znane łacińskie dźwięki, lecz również swojsko wyglądające ż (wymawiane jako "z", z kolei "z" brzmi jak "c"), oraz tajemnicze x (wymawiane jako "sz").

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz